Kinh nghiệm du lịch Armenia tự túc từ A đến Z

Nằm lọt thỏm giữa dãy Kavkaz hùng vĩ, Armenia là một đất nước nhỏ bé nhưng mang trong mình ba nghìn năm lịch sử và nét văn hóa đậm đà khó quên. Không náo nhiệt, không xô bồ, nơi đây cuốn hút theo cách rất riêng, từ những tu viện cổ chênh vênh giữa núi non cho đến sự hiếu khách ấm áp của người dân. Trong bài viết này, Bankervn sẽ chia sẻ trọn bộ kinh nghiệm du lịch tự túc Armenia chi tiết nhất, từ cách đi lại, ăn ở, cho đến những địa điểm nên ghé thăm. Nào, hãy cùng tụi mình khám phá đất nước nhỏ bé nhưng đầy quyến rũ này.

Kinh nghiệm du lịch tự túc Armenia

Đôi nét về Armenia

Cộng hòa Armenia là một quốc gia không giáp biển nằm ở vùng Nam Caucasus, nơi giao thoa giữa châu Á và châu Âu. Armenia giáp với Thổ Nhĩ Kỳ ở phía tây, Georgia ở phía bắc, Azerbaijan ở phía đông và Iran ở phía nam. Diện tích quốc gia này khoảng 29.743 km², nhỏ hơn Việt Nam khoảng 11 lần. Dân số khoảng 2,7 triệu người, chủ yếu là người Armenia, nói tiếng Armenia, sử dụng tiền tệ là đồng Dram Armenia (AMD) và có múi giờ UTC+4.

Dù diện tích khiêm tốn, Armenia lại sở hữu địa hình đa dạng với phần lớn là núi non và cao nguyên. Khí hậu tại đây có 4 mùa rõ rệt, mùa đông lạnh có tuyết rơi, mùa hè khô và nắng gắt, còn mùa xuân và thu thì dễ chịu và lý tưởng cho du lịch. Với độ cao trung bình khoảng 1.800m so với mực nước biển, nhiều vùng ở Armenia mang khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm.

Vị trí địa lý độc đáo khiến Armenia thường được xem là chiếc cầu nối giữa Đông và Tây. Quốc gia này không có biển nhưng lại sở hữu hồ Sevan, một trong những hồ nước ngọt lớn nhất vùng cao nguyên, được mệnh danh là “biển nội địa” của Armenia. Thủ đô Yerevan nằm gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, là trung tâm chính trị, văn hóa và kinh tế lớn nhất của đất nước với dân số khoảng 1 triệu người, chiếm gần 1/3 dân số cả nước.

Armenia là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận Kitô giáo là quốc giáo vào năm 301 sau Công nguyên. Điều này khiến đất nước này có rất nhiều tu viện cổ kính và di tích tôn giáo được UNESCO công nhận. Tu viện Tatev, Geghard, hay Echmiadzin là những điểm đến không thể bỏ qua đối với người yêu thích kiến trúc cổ và lịch sử tôn giáo.

Ngày nay, Armenia đang phát triển kinh tế theo hướng hiện đại, với các lĩnh vực như công nghệ thông tin, rượu vang, và đặc biệt là du lịch. Tuy cơ sở hạ tầng chưa quá phát triển, nhưng Armenia lại ghi điểm mạnh nhờ sự an toàn, con người thân thiện và giá cả du lịch phải chăng. Đây là một điểm đến lý tưởng cho những ai thích phiêu lưu, tìm kiếm nét đẹp cổ xưa giữa thiên nhiên hùng vĩ và tĩnh lặng.

Con người, ngôn ngữ, an ninh, tiền tệ…

An ninh

Armenia là một trong những quốc gia an toàn nhất khu vực Nam Caucasus. Tỷ lệ tội phạm thấp, người dân thân thiện, và gần như không có các hình thức lừa đảo khách du lịch phổ biến như ở nhiều quốc gia khác. Dù đôi khi xảy ra căng thẳng chính trị tại khu vực biên giới với Azerbaijan, nhưng hầu hết các điểm du lịch như Yerevan, hồ Sevan, hay các tu viện cổ đều rất yên bình và không bị ảnh hưởng. Du khách có thể an tâm khám phá Armenia mà không cần quá lo lắng về vấn đề an ninh.

Con người

Người Armenia nổi tiếng là hiếu khách, ấm áp và đầy lòng tự hào dân tộc. Họ sẵn sàng giúp đỡ du khách, kể cả khi rào cản ngôn ngữ tồn tại. Với hơn 90% dân số theo Kitô giáo Tông truyền Armenia, tôn giáo không chỉ là tín ngưỡng mà còn là một phần sâu sắc trong văn hóa và đời sống hằng ngày. Trong các vùng nông thôn, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những nụ cười chân thật, lời mời ăn cơm cùng gia đình, hay câu chuyện kể về lịch sử dân tộc kéo dài từ thời vương quốc Urartu.

Ngôn ngữ và tiền tệ

Ngôn ngữ chính thức là tiếng Armenia, một ngôn ngữ độc lập với bảng chữ cái riêng được tạo ra từ thế kỷ 5. Ở các thành phố lớn, giới trẻ và người làm du lịch có thể giao tiếp bằng tiếng Anh, một số người già hơn thì nói được tiếng Nga, do ảnh hưởng thời kỳ Liên Xô. Đồng tiền của Armenia là Dram Armenia (AMD). 1.000 AMD hiện tương đương khoảng 60.000 VND. USD và EUR có thể đổi dễ dàng tại sân bay, ngân hàng hoặc các quầy đổi tiền ở trung tâm Yerevan. Thanh toán thẻ tín dụng phổ biến thành phố lớn, nhưng khi đi các vùng quê hoặc tham quan các tu viện ở xa, du khách nên mang theo tiền mặt.

Sim, điện và internet

Du khách có thể mua sim ngay tại sân bay quốc tế Zvartnots hoặc các cửa hàng điện thoại trong thành phố. Những nhà mạng phổ biến gồm có VivaCell-MTS, Ucom, và Beeline, đều có gói 4G tốc độ cao với mức giá hợp lý, từ 3–10 USD/tuần tuỳ nhu cầu. Nguồn điện ở Armenia là 220V, ổ cắm phổ biến là loại chân tròn hai chấu giống Việt Nam. WiFi miễn phí có ở hầu hết khách sạn, quán café, và một số điểm công cộng trong thành phố.

Nên du lịch Armenia vào thời điểm nào

Do nằm trên vùng cao nguyên với địa hình núi non và không giáp biển, Armenia mang khí hậu ôn đới lục địa rõ rệt với mùa hè khô nóng, mùa đông lạnh có tuyết rơi, mùa xuân và thu mát mẻ dễ chịu. Sự thay đổi giữa các mùa ở đây rất rõ rệt và tạo nên những trải nghiệm du lịch khác nhau tùy thời điểm bạn ghé thăm.

  • Mùa xuân (tháng 3 đến tháng 5): Đây là lúc Armenia bừng tỉnh sau mùa đông dài. Cây cối đâm chồi nảy lộc, hoa mận, hoa mơ nở trắng cả những triền đồi vùng Dilijan, Lori. Nhiệt độ ban ngày khoảng 10–20°C, trời mát mẻ, khô ráo và trong lành. Rất thích hợp cho các hoạt động ngoài trời như leo núi nhẹ, đi dạo hồ Sevan hay tham quan tu viện cổ trong khung cảnh rừng núi.
  • Mùa hè (tháng 6 đến tháng 8): Mùa hè tại Armenia nắng nhiều, khô và có thể rất nóng, đặc biệt là ở vùng đồng bằng như Yerevan. Nhiệt độ ban ngày từ 30–38°C, nhưng không oi bức nhờ độ ẩm thấp. Đây cũng là mùa của các lễ hội văn hóa truyền thống, như lễ hội rượu vang, lễ hội mơ (apricot festival) – loại trái cây đặc sản và biểu tượng quốc gia. Tuy nhiên, nên tránh đi bộ đường dài vào buổi trưa vì nắng gắt.
  • Mùa thu (tháng 9 đến tháng 11): Đây được xem là mùa đẹp nhất trong năm ở Armenia. Thời tiết mát mẻ, khô ráo, nắng vàng nhẹ và những cánh rừng chuyển màu đỏ, vàng rực rỡ. Nhiệt độ dao động từ 15–25°C vào ban ngày, ban đêm se lạnh. Mùa thu cũng là mùa thu hoạch nho, lý tưởng cho những ai muốn khám phá các vùng trồng nho và thưởng thức rượu vang Armenia.
  • Mùa đông (tháng 12 đến tháng 2): Mùa đông Armenia có thể rất lạnh, đặc biệt ở các vùng núi cao – tuyết phủ trắng và nhiệt độ có thể xuống dưới -10°C. Tuy nhiên, đây lại là mùa lý tưởng nếu bạn thích trượt tuyết, chơi snowboard ở Tsaghkadzor – khu trượt tuyết nổi tiếng cách Yerevan chỉ khoảng 1 giờ lái xe. Ngoài ra, lễ Giáng sinh theo Chính Thống giáo Armenia rơi vào ngày 6/1, tạo nên không khí trang nghiêm và độc đáo.

Thời điểm lý tưởng nhất để du lịch Armenia là từ tháng 4 đến tháng 6 và tháng 9 đến tháng 11. Thời tiết dễ chịu, cảnh sắc đẹp, lễ hội nhiều và chi phí hợp lý. Lưu ý, vào mùa đông, nếu không có kế hoạch trượt tuyết hoặc chịu lạnh kém, bạn nên tránh tháng 1 và 2. Ngoài ra, du lịch mùa lễ tôn giáo như Phục Sinh, Giáng sinh có thể giúp bạn hiểu sâu hơn về văn hóa bản địa nhưng cần đặt phòng sớm vì lượng khách nội địa tăng cao.

Chi phí du lịch tự túc Armenia

Với mức sống không quá cao và hạ tầng du lịch tương đối phát triển, chi phí du lịch Armenia cực kỳ nhẹ nhàng. Chỉ khoảng 1 – 1,2 triệu đồng/ngày là bạn đã có thể ăn ngon, ở sạch và tham quan thỏa thích.

Visa Armenia

Để đến Armenia, công dân Việt Nam cần xin eVisa. Hiện có hai loại phổ biến, cho phép lưu trú lần lượt tối đa 21 ngày và 120 ngày. Hồ sơ yêu cầu chứng minh tài chính nhưng thủ tục tương đối đơn giản. Thời gian xét duyệt trung bình khoảng 5 ngày làm việc. Nếu bạn cần hỗ trợ từ một đơn vị chuyên nghiệp, hãy đăng ký tư vấn tại Dịch vụ làm visa Armenia trọn gói.

Vé máy bay

Hiện tại, chưa có đường bay thẳng từ Việt Nam đến Armenia. Bạn có thể bay transit qua Doha (Qatar Airways), Istanbul (Turkish Airlines) hoặc Dubai (Emirates) rồi đến Yerevan. Giá vé khứ hồi thường dao động từ 18 – 35 triệu đồng với thời gian bay khoảng 18 – 28 giờ.

Chi phí chỗ ở

Chi phí lưu trú tại Armenia khá dễ chịu, phù hợp với nhiều ngân sách. Các phòng dorm hoặc hostel có giá dao động từ 7 đến 15 USD/đêm, trong khi khách sạn hạng trung thường nằm trong khoảng 20 đến 50 USD/đêm. Nếu bạn muốn trải nghiệm dịch vụ cao cấp hơn, các khách sạn 4–5 sao có giá từ 60 USD trở lên.

Tại thủ đô Yerevan, khu vực quanh quảng trường Cộng Hòa, phố đi bộ Northern Avenue và các tuyến phố trung tâm luôn nhộn nhịp, thuận tiện di chuyển và có nhiều lựa chọn về ăn uống, quán café đẹp mắt. Nếu bạn ưu tiên không gian yên tĩnh và tiết kiệm hơn, khu Arabkir hoặc khu vực gần Hồ Sevan là những lựa chọn đáng cân nhắc.

Chi phí đi lại

Việc đi lại ở Yerevan và các thành phố lớn của Armenia khá thuận tiện và tiết kiệm. Du khách có thể sử dụng các ứng dụng gọi xe phổ biến như Yandex Go hoặc GG Taxi. Cả hai đều có giao diện dễ dùng, tính phí minh bạch và giá cả phải chăng. Nếu muốn khám phá các vùng ngoài Yerevan, bạn có thể chọn đi minibus (còn gọi là marshrutka). Nếu so sánh với TP.HCM thì chi phí di chuyển ở Armenia tiết kiệm hơn.

Chi phí ăn uống

Ẩm thực Armenia là sự giao thoa hấp dẫn giữa phong vị Trung Đông, vùng Kavkaz và châu Âu, tạo nên những món ăn đậm đà và độc đáo. Một số món bạn nhất định nên thử khi đến đây gồm Khorovats (thịt nướng kiểu Armenia), Tolma (lá nho cuộn thịt), Lavash (bánh mì truyền thống nướng bằng lò đá), cùng các món quen thuộc như kebap, súp lentil, salad cà tím, và các loại phô mai hay sữa chua lên men thủ công. Một bữa ăn bình dân chỉ khoảng 2 – 4 USD, nhà hàng tầm trung khoảng 6 – 10 USD, còn nếu muốn thưởng thức bữa ăn sang trọng, bạn sẽ chi khoảng 15 USD trở lên. Café và nước uống dao động từ 0.5 – 2 USD.

Di chuyển tại Armenia

Armenia là quốc gia nhỏ, các thành phố, thị trấn và điểm tham quan thường nằm cách nhau không quá xa. Do đó, không có chuyến bay nội địa, mà việc di chuyển chủ yếu bằng xe khách, minibus và xe thuê riêng.

Từ sân bay về thành phố

Phần lớn du khách sẽ hạ cánh tại Sân bay Quốc tế Zvartnots, cách trung tâm thủ đô Yerevan khoảng 12 km. Có ba cách để di chuyển về thành phố:

  • Taxi sân bay: Giá cố định khoảng 6.000 – 8.000 AMD (tương đương 150.000 – 200.000 VND).
  • Ứng dụng đặt xe: Dùng Yandex Go hoặc GG Taxi, giá tốt và không sợ bị chặt chém.
  • Xe buýt số 201: Chạy từ sân bay về trung tâm Yerevan, giá khoảng 300 AMD (~7.000 VND), nhưng không có nhiều chuyến và không tiện cho người mang nhiều hành lý.

Metro

Yerevan là thành phố duy nhất ở Armenia có hệ thống tàu điện ngầm. Tuy chỉ có 1 tuyến duy nhất với 10 trạm, nhưng tuyến metro này rất sạch sẽ, an toàn và tiện lợi, đặc biệt nếu bạn muốn di chuyển quanh trung tâm.

  • Giờ hoạt động: 6h30 – 23h
  • Giá vé: 100 AMD (~2.500 VND/lượt)

Taxi & ứng dụng đặt xe

Taxi truyền thống ở Armenia tính theo đồng hồ, nhưng cũng không ít tài xế “làm giá”, đặc biệt với khách du lịch. Tip là luôn hỏi giá trước hoặc tốt nhất là dùng Yandex Go / GG Taxi – ứng dụng phổ biến, giá rẻ, minh bạch. Giá từ 500 AMD (12.000 VND) cho quãng ngắn, đi từ trung tâm đến ngoại ô cũng chỉ 1.500 – 2.500 AMD.

Cáp treo Tatev

Từ Yerevan đến tu viện Tatev, bạn có thể kết hợp di chuyển bằng xe khách đến Halidzor, sau đó đi cáp treo Wings of Tatev – cáp treo một dây dài nhất thế giới (5,7 km). Đây là trải nghiệm nên thử, vừa rút ngắn thời gian, vừa có view hẻm núi cực kỳ ngoạn mục.

Xe bus & minibus (Marshrutka)

Xe buýt công cộng và minibus là phương tiện di chuyển phổ biến của người dân Armenia, cả trong thành phố lẫn giữa các tỉnh. Trong nội đô như Yerevan, giá vé hầu hết các tuyến chỉ khoảng 100 AMD/lượt (khoảng 6.000 VND). Minibus thường nhỏ, chen chúc và không có vé — bạn trả tiền mặt trực tiếp cho tài xế. Trong khi đó, xe buýt lớn hiện đại hơn, có thể quẹt thẻ trả trước, nhưng nhìn chung hệ thống xe không có biển hiệu tiếng Anh. Vì vậy, bạn nên hỏi người dân hoặc dùng ứng dụng Moovit để tra cứu tuyến đường phù hợp.

Khi cần di chuyển giữa các thành phố như Dilijan, Gyumri, Goris, Sevan, Tatev…, minibus (marshrutka) tiếp tục là lựa chọn phổ biến nhất. Giá vé dao động từ 1.000 – 3.000 AMD (25.000 – 75.000 VND) tùy khoảng cách. Thời gian di chuyển từ 1 tiếng (ví dụ Yerevan – Sevan) đến 5–6 tiếng nếu đi xa hơn như đến Tatev. Các chuyến thường khởi hành từ các bến như Kilikia Bus Station hoặc Northern Bus Station. Tuy nhiên, xe liên tỉnh cũng hiếm khi có thông tin tiếng Anh, nên tốt nhất bạn nên tra trước lộ trình trên Google Maps hoặc hỏi trực tiếp tài xế trước khi lên xe.

Thuê xe tự lái

Nếu muốn tự do khám phá các vùng quê, hồ Sevan hay tu viện Tatev, bạn có thể thuê xe tự lái với giá từ 25 – 40 USD/ngày. Điều kiện là có bằng lái quốc tế và trên 22 tuổi. Lưu ý, đường núi ở Armenia nhiều đoạn quanh co và không có đèn đường, người Armenia lái xe nhanh, hay vượt đèn đỏ.

Các điểm phải đến khi du lịch Armenia

Thủ đô Yerevan

Yerevan là thủ đô và cũng là thành phố lớn nhất của Armenia, với dân số hơn 1 triệu người – chiếm gần 1/3 dân số cả nước. Nằm ở phía tây Armenia, gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, Yerevan là một trong những thành phố cổ nhất thế giới vẫn có người sinh sống liên tục, với lịch sử hơn 2.800 năm. Trên nền tảng quá khứ lâu đời, Yerevan hiện đại hóa nhanh chóng nhưng vẫn giữ được vẻ duyên dáng cổ kính, đường phố rộng rãi, công viên rợp bóng cây và người dân hiếu khách. Dưới đây là những điểm tham quan nổi bật không thể bỏ qua khi đến Yerevan:

  • Quảng trường Cộng Hòa (Republic Square): Trung tâm hành chính và biểu tượng kiến trúc của thành phố. Quảng trường được bao quanh bởi các tòa nhà đá hồng phong cách tân cổ điển và nổi bật với đài phun nước nhạc nước mỗi tối mùa hè.
  • Cascade Complex: Một tổ hợp cầu thang khổng lồ bằng đá trắng nối các tầng cao của thành phố, bên trong là bảo tàng nghệ thuật Cafesjian. Từ đỉnh Cascade, bạn có thể ngắm toàn cảnh Yerevan và núi Ararat huyền thoại vào ngày trời trong.
  • Tu viện Erebuni: Được xây dựng vào năm 782 TCN, Erebuni được coi là tiền thân của Yerevan. Pháo đài Erebuni và bảo tàng bên cạnh lưu giữ nhiều hiện vật quý từ thời kỳ Vương quốc Urartu.
  • Nhà hát Opera Yerevan: Trung tâm biểu diễn nghệ thuật lớn nhất Armenia, nổi bật với kiến trúc bán cổ điển và thường xuyên có các chương trình biểu diễn opera, giao hưởng, ballet chất lượng cao.
  • Chợ Vernissage: Khu chợ trời nổi tiếng với các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, đồ cổ, tranh vẽ, thảm len, và trang sức truyền thống. Đây là nơi lý tưởng để tìm quà lưu niệm và cảm nhận không khí văn hóa địa phương.
  • Bảo tàng Tưởng niệm Diệt chủng Tsitsernakaberd: Địa điểm trang nghiêm ghi dấu sự kiện đau thương của lịch sử Armenia năm 1915. Khuôn viên rộng lớn, yên tĩnh, với đài tưởng niệm và bảo tàng hiện đại.
  • Northern Avenue: Phố đi bộ hiện đại kết nối quảng trường Cộng Hòa với Opera House. Tập trung nhiều quán café, thương hiệu thời trang quốc tế và các khu mua sắm, là nơi nhộn nhịp cả ngày lẫn đêm.
  • Nhà máy rượu Ararat (Ararat Brandy Factory): Khám phá quy trình sản xuất rượu brandy nổi tiếng của Armenia, nếm thử các dòng rượu và tìm hiểu về vai trò đặc biệt của brandy Armenia trong lịch sử Xô Viết.
  • Công viên Victory & Tượng Mẹ Armenia: Nằm trên đồi cao phía bắc thành phố, nơi đây có tượng đài khổng lồ Mẹ Armenia – biểu tượng bảo vệ đất nước. Từ đây, bạn có thể phóng tầm mắt bao trọn Yerevan.
  • Nhà thờ Etchmiadzin (ngoại ô Yerevan): Chỉ cách trung tâm khoảng 20 km, đây là nhà thờ Kitô giáo lâu đời nhất thế giới vẫn còn hoạt động. Là trung tâm tôn giáo của Giáo hội Tông truyền Armenia và di sản văn hóa thế giới UNESCO.

Thành phố Gyumri

Gyumri là thành phố lớn thứ hai của Armenia, nằm ở tỉnh Shirak, cách thủ đô Yerevan khoảng 120 km về phía tây bắc. Với dân số khoảng 120.000 người, Gyumri không chỉ nổi tiếng với lịch sử lâu đời mà còn là trung tâm văn hóa – nghệ thuật truyền thống của đất nước. Thành phố này đã từng hứng chịu trận động đất kinh hoàng năm 1988, nhưng từ đống đổ nát, Gyumri đã hồi sinh đầy kiêu hãnh với những công trình được phục dựng, bảo tồn và những con người ấm áp, đầy bản lĩnh. Dưới đây là những điểm tham quan đặc sắc tại Gyumri:

  • Khu phố cổ Kumayri: Khu di tích kiến trúc lịch sử quý giá nhất của Gyumri với hàng trăm ngôi nhà đá bazan đen từ thế kỷ 19–20. Đi bộ quanh phố, bạn sẽ cảm nhận được linh hồn của một thành phố cổ pha trộn giữa Đông Âu và Kavkaz, với ban công sắt rèn, cửa gỗ và ngói đỏ hoài cổ.
  • Bảo tàng Aslamazyan Sisters: Trưng bày tác phẩm của hai chị em họa sĩ nổi tiếng Mariam và Eranuhi Aslamazyan – biểu tượng nữ quyền và nghệ thuật hiện đại Armenia. Bảo tàng không chỉ là nơi thưởng lãm tranh mà còn phản ánh rõ nét đời sống và văn hóa Armenia thế kỷ 20.
  • Nhà hát kịch Gyumri (Vardan Achemyan Theatre): Trung tâm biểu diễn nghệ thuật hàng đầu phía bắc Armenia, nơi thường xuyên tổ chức kịch nói, ca nhạc và các chương trình văn hóa truyền thống.
  • Nhà thờ 7 Vết Thương Đức Mẹ (Seven Wounds Church): Ngôi nhà thờ lớn nhất thành phố, nổi bật với kiến trúc Armenia cổ và tên gọi gợi nhiều ý nghĩa. Là nơi người dân Gyumri tìm đến để cầu nguyện sau trận động đất 1988.
  • Công viên Độc lập và Tượng đài Vardan Mamikonian: Không gian xanh thoáng đãng, nơi đặt tượng vị anh hùng lịch sử Armenia Vardan Mamikonian – biểu tượng của lòng dũng cảm và kháng chiến.
  • Bảo tàng cuộc sống đô thị và dân gian Gyumri: Một trong những bảo tàng đặc sắc và độc đáo nhất Armenia. Tái hiện lại cuộc sống thường nhật của giới quý tộc, tiểu thương và dân thường tại Gyumri xưa. Các phòng trưng bày mô phỏng nhà ở, trang phục, nhạc cụ, vật dụng sinh hoạt thế kỷ 19–20.
  • Quảng trường Vartanants: Trung tâm thành phố, nơi diễn ra nhiều sự kiện lớn và lễ hội. Bao quanh bởi các công trình kiến trúc cổ, quảng trường này là nơi kết nối người dân, nghệ thuật và lịch sử.
  • Ẩm thực Gyumri: Thành phố nổi tiếng với các món ăn truyền thống đậm đà như ghashlama (thịt hầm), panrkhash (bánh mì với phô mai và bơ), cùng các loại bánh ngọt dân dã. Các quán café và nhà hàng tại đây thường được thiết kế ấm cúng, mang đậm không khí hoài niệm.
  • Nghệ thuật đường phố và thợ thủ công: Gyumri là nơi sản sinh ra nhiều nghệ sĩ, thợ mộc, thợ gốm và thợ kim hoàn. Không khó để bắt gặp những tác phẩm điêu khắc nhỏ, graffiti nghệ thuật và các xưởng thủ công truyền thống giữa lòng phố cổ.

Thành phố Vanadzor

Vanadzor là thành phố lớn thứ ba của Armenia, nằm ở tỉnh Lori – vùng núi phía bắc giáp với Gruzia. Với dân số khoảng 80.000 người, Vanadzor nổi bật bởi vẻ đẹp mộc mạc, khí hậu ôn hòa, cùng bầu không khí nghệ thuật đậm chất suy tư. Thành phố này là nơi lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên, yên bình và chiều sâu văn hóa, tránh xa sự xô bồ của các điểm du lịch quá đông đúc. Dưới đây là những điểm đến đáng chú ý tại Vanadzor:

  • Nhà thờ chính Vanadzor (Saint Gregory the Illuminator Cathedral): Ngôi nhà thờ hiện đại và đồ sộ, được xây dựng vào năm 2005 bằng đá bazan truyền thống, là trung tâm tôn giáo quan trọng của thành phố. Nơi đây còn là điểm nhìn toàn cảnh đẹp nhất khi hoàng hôn buông xuống dãy núi Lori.
  • Công viên Trung tâm Vanadzor (Vanadzor City Park): Không gian xanh mát với hồ nước nhân tạo, khu vui chơi, đường đi bộ, và các tác phẩm điêu khắc ngoài trời. Đây là nơi người dân tụ họp mỗi chiều tối, tản bộ, đánh cờ hoặc ngồi uống café giữa không gian thiên nhiên tĩnh tại.
  • Nhà hát Vanadzor (Vanadzor State Drama Theatre): Trung tâm văn hóa nổi bật của thành phố, nơi biểu diễn các vở kịch cổ điển, tác phẩm hiện đại và các chương trình giao lưu văn nghệ của tỉnh Lori.
  • Phố cổ Vanadzor: Một phần của thành phố vẫn còn lưu giữ được kiến trúc thời Xô Viết, với các khu nhà chung cư cổ và chi tiết trang trí mang dấu ấn thời đại. Đặc biệt hấp dẫn với những ai đam mê nhiếp ảnh đường phố và văn hóa đô thị thời hậu Liên Xô.
  • Bảo tàng Nghệ thuật Lori: Tuy nhỏ nhưng rất có chiều sâu, nơi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật hiện đại của các nghệ sĩ Armenia đến từ vùng Lori. Ngoài ra còn có khu trưng bày đồ cổ, thủ công truyền thống và trang phục dân tộc.
  • Tu viện Haghpat và Sanahin (ngoại ô Vanadzor): Hai di sản thế giới UNESCO nằm không xa Vanadzor, thường được kết hợp trong hành trình tham quan từ thành phố. Cả hai tu viện đều có kiến trúc đá độc đáo, không gian linh thiêng và phong cảnh núi rừng hùng vĩ bao quanh.
  • Khu nghỉ dưỡng Dilijan (cách 40 km): Từ Vanadzor, bạn có thể dễ dàng di chuyển đến Dilijan – khu nghỉ dưỡng nổi tiếng với rừng rậm, hồ nước và các tu viện cổ như Goshavank và Haghartsin. Đây là cung đường lý tưởng để trekking nhẹ, picnic hoặc nghỉ dưỡng cuối tuần.

Các thành phố, thị trấn và điểm du lịch khác

Dilijan – “Thụy Sĩ thu nhỏ” của Armenia

Ẩn mình trong vùng rừng núi Tavush xanh thẳm, Dilijan là thị trấn nghỉ dưỡng nổi tiếng với không khí trong lành, rừng thông và kiến trúc nhà gỗ truyền thống. Du khách đến đây để trekking nhẹ, thăm các tu viện cổ như Haghartsin và Goshavank, hoặc đơn giản là tận hưởng nhịp sống yên bình.

Hồ Sevan – Biển nội địa giữa lòng cao nguyên

Hồ Sevan là hồ nước ngọt lớn nhất Armenia và nằm ở độ cao gần 1.900 mét so với mực nước biển. Với mặt nước xanh ngắt, bãi cát trắng và không khí mát mẻ quanh năm, nơi đây được mệnh danh là “biển của Armenia”. Du khách có thể thăm tu viện Sevanavank, bơi lội, cắm trại hoặc thưởng thức đặc sản cá ishkhan nướng. Vào mùa hè, Sevan thu hút đông đảo người dân và du khách đến nghỉ dưỡng, tránh nóng.

Goris – Nét đẹp cổ kính giữa miền Nam

Nằm trong tỉnh Syunik, Goris nổi bật với kiến trúc nhà đá cổ, những thung lũng xanh và không gian yên bình. Đây là cửa ngõ để đến cáp treo Wings of Tatev, tu viện Tatev và làng hang đá Khndzoresk – nơi nối liền bằng cây cầu treo ấn tượng.

Jermuk – Thành phố suối khoáng và thác nước

Nằm trên cao nguyên Vayots Dzor, Jermuk nổi tiếng với suối khoáng nóng, dịch vụ trị liệu và thác nước Jermuk hùng vĩ. Đây là điểm đến lý tưởng cho nghỉ dưỡng, phục hồi sức khỏe hoặc đơn giản là tìm chút tĩnh lặng giữa thiên nhiên

Các món ăn nên thử tại Armenia

  • Khorovats (Thịt nướng Armenia): Món ăn quốc hồn quốc túy của người Armenia. Thịt heo, bò hoặc cừu được tẩm ướp đậm đà với gia vị và rau thơm địa phương, sau đó xiên que và nướng trên than hồng. Ăn kèm bánh mì lavash, cà chua nướng, ớt và hành tây sống. Khorovats xuất hiện trong hầu hết dịp lễ tết và tụ họp gia đình.
  • Dolma: Lá nho hoặc lá cải được cuộn thịt băm, gạo và gia vị, sau đó nấu chín mềm. Đây là món ăn phổ biến khắp vùng Kavkaz và Trung Đông, nhưng phiên bản Armenia thường ăn kèm với sữa chua tỏi đặc trưng. Ngoài ra còn có phiên bản dolma mùa đông với rau củ như ớt chuông, cà tím, bí nhồi thịt.
  • Lavash: Bánh mì dẹt truyền thống được nướng trong lò đất (tonir). Lavash mỏng, dai, thường được dùng để cuốn thức ăn hoặc ăn kèm mọi bữa chính. Đây là món ăn được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
  • Harissa: Món ăn cổ truyền được nấu từ lúa mạch và thịt gà hoặc cừu hầm nhừ. Harissa có kết cấu đặc sệt, thường được phục vụ vào dịp lễ tôn giáo hoặc các ngày lễ tưởng niệm. Món ăn mang đậm nét gắn kết cộng đồng.
  • Khash: Món súp được nấu từ chân bò hoặc cừu hầm trong nhiều giờ, ăn kèm với bánh mì khô, tỏi băm và rượu vodka. Đây là món ăn sáng truyền thống trong mùa đông, thường được dùng vào sáng sớm và được xem như một phương thuốc giải rượu hiệu quả.
  • Ghapama: Bí đỏ được khoét rỗng, nhồi gạo, trái cây khô, mật ong, quế và bơ, sau đó đem nướng nguyên quả. Món ăn ngọt nhẹ, béo thơm, thường xuất hiện vào các dịp lễ hội hoặc cưới hỏi, biểu trưng cho sự no ấm và đủ đầy.
  • Spas (Súp sữa chua): Món súp nhẹ nhàng và rất được ưa chuộng. Nguyên liệu chính là sữa chua lên men (matzoon), lúa mì, rau thì là. Spas thường được ăn nóng vào mùa đông và ăn nguội vào mùa hè, rất dễ ăn và tốt cho tiêu hóa.
  • Basturma: Thịt bò được tẩm ướp với tỏi, ớt bột và các loại gia vị mạnh, sau đó đem phơi khô. Đây là món thịt nguội truyền thống, thường được thái lát mỏng ăn kèm với phô mai hoặc bánh mì. Hương vị đậm đà, cay nhẹ và rất lạ miệng.
  • Armenian Gata: Bánh ngọt truyền thống có nhân từ bơ, đường và bột mì, thường có hình tròn hoặc cuộn dài. Mỗi vùng ở Armenia có biến thể riêng của gata, từ ngọt dịu đến béo ngậy, thường được bày trong các dịp lễ tết và tiệc mừng.
  • Churchkhela: Món ăn vặt phổ biến, làm từ quả óc chó xiên thành chuỗi rồi nhúng trong nước ép nho đặc (mulberry hoặc pomegranate), sau đó để khô. Churchkhela vừa dẻo vừa ngọt, cung cấp năng lượng cao, rất thích hợp làm quà mang về.
  • Rượu vang & rượu mơ: Armenia là một trong những vùng sản xuất rượu cổ nhất thế giới. Các loại vang đỏ vùng Areni, rượu vang lựu và rượu mơ (apricot brandy) đều rất nổi tiếng. Có thể tham quan các hầm rượu như ở Areni, Voskevaz hay Yerevan Wine Factory để nếm thử.

Lịch trình du lịch Armenia tham khảo

Ngày 1: Đến Yerevan

  • Trưa: Đến sân bay quốc tế Zvartnots qua chuyến bay nối chuyến tại Istanbul (Turkish Airlines).
  • Dùng GG Taxi đặt xe về trung tâm Yerevan (giá khoảng 5.000 AMD).
  • Check-in khách sạn gần quảng trường Cộng Hòa.
  • Buổi chiều tham quan Công viên Victory, tượng Mẹ Armenia, ngắm toàn cảnh thành phố từ trên cao.
  • Buổi tối dạo Northern Avenue, ăn tối tại quán truyền thống Lavash Restaurant.

Ngày 2: City tour Yerevan – Lịch sử & Văn hóa

  • Sáng: Tham quan Bảo tàng Lịch sử Armenia, Thư viện quốc gia, quảng trường Cộng Hòa.
  • Trưa: Ăn trưa tại nhà hàng Yerevan Pandok.
  • Chiều: Ghé Cascade Complex, Bảo tàng nghệ thuật Cafesjian, đi bộ đến công viên Lover’s Park.
  • Tối: Thưởng thức rượu vang Armenia tại Wine Republic.

Ngày 3: Hồ Sevan – Dilijan

  • 8:00: Thuê xe riêng đi Hồ Sevan – hồ nước ngọt lớn nhất vùng Caucasus.
  • Tham quan tu viện Sevanavank trên bán đảo đá núi.
  • Trưa: Ăn trưa tại nhà hàng nổi bên hồ.
  • Chiều: Tiếp tục di chuyển đến thị trấn Dilijan – được mệnh danh là “Thụy Sĩ của Armenia”.
  • Check-in homestay cổ phong cách truyền thống. Dạo bộ trong phố cổ Sharambeyan.

Ngày 4: Vườn quốc gia & tu viện Haghartsin

  • Sáng: Trek nhẹ trong vườn quốc gia Dilijan, không khí trong lành, nhiều điểm ngắm cảnh đẹp.
  • Trưa: Tham quan tu viện Haghartsin, ẩn mình trong rừng cây.
  • Chiều: Quay về Yerevan, ghé chợ địa phương GUM Market mua trái cây khô, mứt, rượu mơ.
  • Tối: Nghỉ ngơi tại khách sạn, ăn tối nhẹ nhàng.

Ngày 5: Hành trình về phía nam – Noravank – Areni

  • Sáng sớm: Xuất phát đi Noravank – tu viện nằm giữa hẻm núi đá đỏ.
  • Tham quan hầm rượu Areni, nơi khai quật xưởng làm rượu vang cổ nhất thế giới.
  • Trưa: Ăn trưa tại làng Areni, thưởng thức rượu vang và BBQ kiểu địa phương.
  • Chiều: Tiếp tục di chuyển đến thị trấn Goris. Check-in khách sạn.

Ngày 6: Tu viện Tatev – Cáp treo Wings of Tatev

  • Sáng: Khởi hành từ Goris đến làng Halidzor, lên cáp treo Wings of Tatev.
  • Tham quan tu viện Tatev, một trong những công trình tôn giáo cổ nhất Armenia.
  • Chiều: Ghé qua Cầu Quỷ (Devil’s Bridge).
  • Tối quay lại Goris nghỉ đêm.

Ngày 7: Khám phá Karahunj – trở về Yerevan

  • Sáng: Tham quan Karahunj, được mệnh danh là “Stonehenge của Armenia”.
  • Trưa: Ăn trưa dọc đường, sau đó di chuyển về Yerevan (~6 tiếng đi xe).
  • Tối: Nghỉ ngơi tại khách sạn, ăn tối tại quán ăn địa phương.

Ngày 8: Garni – Geghard – Cảnh đẹp & âm vang cổ đại

  • Sáng: Tham quan đền Garni – công trình duy nhất còn sót lại từ thời Pagan.
  • Trưa: Ghé nhà dân địa phương để học làm bánh lavash truyền thống, ăn trưa tại nhà.
  • Chiều: Ghé tu viện Geghard – di sản UNESCO, khắc sâu trong vách đá.
  • Tối: Về lại Yerevan, tự do khám phá hoặc mua sắm quà lưu niệm.

Ngày 9: Thư giãn – Mua sắm – Kết thúc hành trình

  • Sáng: Dạo chợ Vernissage – khu chợ thủ công lớn nhất Armenia.
  • Mua các sản phẩm đặc trưng như khăn len, đồ gốm, tranh cổ, rượu mơ.
  • Check-out khách sạn, ra sân bay Zvartnots để bay về Sài Gòn.
Picture of Minh Ngo
Minh Ngo
Co-Founder & CEO at Bankervn
Share:
Chuyên mục:
Tag:
Bài viết liên quan: