Nếu bạn đang chuẩn bị ghé thăm Bolovia, một quốc gia ít được biết đến ở Nam Mỹ, thì bài viết này dành cho bạn. Những kinh nghiệm du lịch tự túc Bolivia rất thực tế và hữu ích dưới đây là của anh Hoàng Thanh Tùng. Một tín đồ ưa xê dịch với tấm lòng rộng mở, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho mọi người.
Review du lịch tự túc Bolovia
Một người bạn của mình đã thắc mắc về Bolivia. Cho rằng đây là một quốc gia nghèo ở Nam Mỹ, thường hay xảy ra các biểu tình và không có gì đáng để đến thăm bên cạnh thủ đô hành pháp La Paz nổi tiếng ở độ cao 3700m. Mình đã gửi cho anh ấy những bức ảnh chụp được trong chuyến du lịch 7 ngày ở Bolivia và nhân tiện chia sẻ kinh nghiệm đi Bolovia cho mọi người tham khảo.
Visa Bolivia
Bolivia có chính sách VOA cho hộ chiếu Việt Nam nhưng chi phí khá cao. Mỗi người cần đóng 100$, trong khi nếu nộp tại Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán sẽ được miễn phí.
Trong trường hợp của mình, xuất phát từ Peru nên đến Lãnh sự tại Cusco xin visa cho tiết kiệm. Tuy nhiên, lịch trình làm quá chi tiết nên được trả lời là không đúng form. Mình phải nhờ nhân viên Lãnh sự “hỗ trợ” thêm. Bất kể xin visa ở đâu, bạn cần đăng ký trực tuyến trên trang của Bộ Ngoại Giao Bolivia portalmre.rree.gob.bo.
Nếu bạn không đi vào các vùng gần Amazon hoặc các vùng được WHO khuyến cáo phải tiêm sốt vàng da và chưa có chứng nhận, khi khai thông tin chọn điểm đến nhớ chọn mục: “others”.
Di chuyển đến Bolivia
Từ Việt Nam, mình bay Turkish Airlines và Copa Airlines sang Peru chơi 1 tuần. Từ Peru sang Bolivia, do xe bus liên quốc gia chưa được mở lại nên phải bay hãng Latam Airlines. Các bạn có thể đi từ Peru sang Bolivia bằng bus sẽ tiện tham quan hồ Titicaca.
Tiền tệ
Bolivia dùng đồng Boliviano, 1 BOB = 0,12 – 0,14 USD. Do mình đặt hết khách sạn và tour từ trước bằng paypal và thẻ nên chỉ đổi một ít tiền mặt ở downtown La Paz nên không quan tâm tỷ giá.
Thời tiết
Mình đi vào tháng 5, thời tiết khá lạnh và khô ở La Paz. Uyuni có nhiệt độ từ -3 đến 15 độ C. Khu vực cao nguyên Potosi (Cold desert) ban đêm nhiệt độ có thể giảm xuống -13 độ C.
Vấn đề lớn nhất khi đến Bolivia chính là AMS (say độ cao). Cả La Paz, Uyuni đều ở độ cao 3700m so với mặt nước biển. Đi tiếp lên Cold desert, điểm cao nhất là 4930m so với mặt nước biển. Nếu gặp chứng say độ cao phải dự phòng thêm 1-2 ngày cho cơ thể thích nghi.
An toàn
Tại thủ đô La Paz, khu downtown khá nhộn nhạo giống mấy khu chợ buôn bán ở Sài Gòn, Hà Nội. Mình thì thấy không có vấn đề gì. Chỗ ở gần San Francisco plaza nên toàn đi bộ xung quanh. Khu vực El Alto thì rất nguy hiểm, nếu đi lang thang ở đây 1 mình có thể “chỉ còn cái nịt” theo đúng nghĩa đen. Khu chợ trung tâm của El Alto rất đông đúc nên mình nghĩ ban ngày không có gì. Uyuni là thị trấn du lịch rồi nên an toàn hơn.
Ăn uống
Tại Bolivia có nhiều món ăn giống Peru, nhưng được chế biến bình dân hơn. Thực đơn phổ biến bao gồm thịt Llama/Alpaca, Anticucho (tim nướng), hạt quinoa và các món soup từ các dân tộc xung quanh dãy Andes. Gà rán cũng rất phổ biến ở đây, chuỗi gà rán địa phương nổi tiếng nhất là Pollos Copacabana.
Di chuyển
Trong trung tâm La Paz, có dịch vụ Uber nhưng mình không có cơ hội sử dụng bởi vì chỉ di chuyển trong thành phố. Khi đi tham quan thì sử dụng hệ thống cáp treo Teleférico nổi tiếng của La Paz. Teleférico giống như hệ thống mạng lưới tàu điện ngầm tại các quốc gia khác. Khi đã quen thì rất dễ di chuyển đến các địa điểm trong trung tâm.
Di chuyển đi Uyuni có thể lựa chọn đường hàng không hoặc đi xe bus đêm. Nếu đi theo nhóm, bạn có thể đến trạm xe buýt để mua vé của các hãng như Transtiticaca, Panasur, Trans Omar, Cruz del Norte với giá rẻ. Tuy nhiên, những hãng này rất đông đúc và chỉ nói tiếng Tây Ban Nha. Vì mình đi theo cặp nêu ưu tiên an toàn, chọn hãng Todo Turismo. Hãng này có thể đặt vé trực tuyến và được hỗ trợ qua Whatsapp. Nhân viên nói tiếng Anh, lái xe và phụ xe sẽ đổi nhau trong quá trình di chuyển nên rất an toàn. Lưu ý, chất lượng lái xe ở Bolivia rất kém, nhiều vụ tai nạn xảy ra do lái xe say rượu hoặc căng thẳng quá mức, tương tự như các vụ tai nạn xe khách đêm ở Việt Nam.
Lịch trình du lịch Bolivia 7 ngày
Nếu đi 7 ngày ở Bolivia, có thể dành 2 ngày ở La Paz, 3 ngày ở Uyuni, 1 ngày ở Tiwanaku và 1 ngày ở La Paz. Nếu có thời gian, nên dành thêm 1-2 ngày để khám phá hồ Titicaca, Copacabana hoặc các khu vực gần Amazon.
Ngày 1: Nhập cảnh và lang thang La Paz
- Quá trình nhập cảnh diễn ra nhanh chóng nhờ có visa từ trước. Tuy nhiên, tốn một chút thời gian để kiểm tra chứng nhận tiêm vaccine Covid.
- Mình không gặp phải triệu chứng hội chứng AMS ngay từ bên Peru, nhưng do leo núi ở Cusco vào ngày cuối cùng, mệt mỏi nên quyết định nghỉ ngơi đến trưa hôm sau. Buổi chiều, bọn mình lang thang qua các địa điểm như downtown, Plaza Mayor de San Francisco, Plaza Murillo, Cathedral Basilica of Our Lady of Peace.
- Mình đã tham quan La Paz từ trên cao bằng cáp treo Telefrico, bắt đầu từ trung tâm và di chuyển qua các đường line Tím, Ghi, Đỏ, Cam, Trắng, Xanh dương rồi trở về downtown. Nếu bị giới hạn thời gian, bạn nên chọn line Đỏ vì có view toàn cảnh đẹp nhất. Tuy nhiên, lưu ý rằng điểm cuối cùng của line Đỏ là El Alto, vì vậy hãy cẩn thận khi rời khỏi bến nếu bạn đi một mình.
- Khách sạn: Patio de Piedra. Đây là một khách sạn boutique nằm trong một tòa nhà cổ 300 năm tuổi ở trung tâm thành phố. Manager của khách sạn rất tử tế và chu đáo.
- Bữa tối: đã dùng bữa tại nhà hàng Pollos Copacabana, thưởng thức món gà rán phong cách Bolivia.
Ngày 2: Lang thang La Paz và đi Uyuni
- Buổi sáng, mình đã đến The Witches’ Market, một chợ truyền thống bán các đồ tâm linh của người Bolivia. Tại đây, bạn có thể tìm thấy các sản phẩm từ len Llama/Alpaca rất đẹp và xác Llama khô, được người dân Bolivia dùng để chôn xuống nền nhà để trừ tà ma. Ngoài ra, bạn còn có thể mua trầm hương và thuốc dân tộc.
- Buổi chiều, ghé thăm Basilica Menor de San Francisco và Museo San Francisco. Nhà thờ và bảo tàng lịch sử thánh Francis là nơi có thể tìm hiểu về lịch sử hình thành của La Paz – Our Lady of Peace.
- Tối: tới văn phòng Todo Turismo để đi Uyuni lúc 21 giờ.
- Khách sạn: Patio de Piedra.
- Ăn uống: Pollos Copacabana và thưởng thức Saltena/Empanada, đó là món bánh giống bánh gối Việt Nam với nhân là thịt gà xay, phô mai và khoai tây nghiền. Mình cũng sẽ có bữa tối trên xe Todo Turismo và nó được bao gồm trong vé.
Ngày 3: Uyuni
- Sau khi liên hệ với 3 công ty du lịch địa phương là Red Planet, Andes Salt và Joker Expedition, mình quyết định chọn Joker vì thấy rất nhiệt tình và thân thiện. Bạn cũng có thể đến Uyuni và chọn agency sau cũng được, có tới hơn 200 công ty du lịch nhé.
- 7 giờ đến Uyuni được ông chủ của Joker Expedition và cũng là chủ khách sạn muối Atipax là Jose đón tại bến xe, đưa về khách sạn. Bọn mình nhận phòng, nghỉ ngơi và ăn sáng.
- 10 giờ khởi hành đến cánh đồng muối Salar de Uyuni. Hướng dẫn viên của bọn mình là Alvaro nói tiếng Anh rất tốt, xe Land Rover mới, sạch sẽ và bác tài xế cũng là chủ xe rất ok.
- Hành trình bắt đầu bằng chuyến đi đến mỏ muối Colchani, xem cách người dân địa phương sản xuất muối và tham quan nghĩa trang tàu hỏa. Sau đó, tiếp tục đi vào khu vực sa mạc khô, dừng lại ở một số điểm như khách sạn muối đầu tiên Palacio de Sal và Flags island nơi mà các khách du lịch có thể cắm cờ của quốc gia của mình. Tiếp đến Salar de Uyuni tham quan hòn đảo Incahuasi.
- Khách sạn Atipax tại Uyuni.
- Ăn uống: bạn có thể chuẩn bị ăn trưa trước và giữ ấm trên xe với sườn bò nướng, củ quả luộc, khoai lang luộc, hạt quinoa nấu thay cơm. Tối thì thưởng thức các món ăn đặc trưng Nam Mỹ tại khách sạn.
Salar de Uyuni
- Salar de Uyuni được hình thành từ hồ nước mặn Minchin cách đây 40.000 năm. Nằm trên cao nguyên Potosi, không có cửa thoát nước, nước đã bốc hơi qua hàng chục nghìn năm để tạo ra một lớp muối dày hàng mét với nhiều khoáng chất như Lithium, Natri, Magie,… Mỗi năm, mùa mưa đến, nước từ hồ Titicaca tràn về đây tạo nên một lớp nước dày từ 30cm đến 1,2m, biến Salar de Uyuni thành một trong những tấm gương lớn nhất trên thế giới phản chiếu bầu trời.
- Salar de Uyuni liên quan đến truyền thuyết về núi lửa Tunupa, nên nhiều người muốn đổi tên thành Salar de Tunupa thay vì sử dụng Uyuni có nghĩa là thị trấn bên cạnh cánh đồng muối.
- Nằm gần trung tâm Salar de Uyuni là hòn đảo Incahuasi nổi tiếng với những cây xương rồng vài trăm năm tuổi. Do khí hậu khô hạn nên mỗi năm cây xương rồng chỉ cao lên 1-2cm, cây xương rồng từng lâu đời nhất ở đây 1200 tuổi nhưng đã bị đổ, hiện nay cây cổ nhất chỉ còn khoảng… 900 tuổi mà thôi.
- Đến Salar de Uyuni mùa nào là cả một vấn đề phải tính toán, vào mùa khô thì lớp muối trên bề mặt tạo thành các hình đa giác rất đẹp nhưng lại không có hiệu ứng phản chiếu như gương. Còn vào mùa mưa thì 10.600 km2 mặt nước vô cùng tuyệt vời, nhưng lại không thể đến được đảo Incahuasi do xung quanh ngập nước rất sâu. Tuyến đường từ thủ đô La Paz đi Uyuni cũng có nguy cơ sạt lở vào mùa mưa.
- Các công ty du lịch tại Uyuni ít chia sẻ với khách là từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5, tsau khi mùa mưa kế thúc, đa phần lớp muối bề mặt đã khô để hình thành các đa giác muối và di chuyển được trên toàn khu vực nhưng vẫn còn một khu vực ở phía Nam thường được gọi là “The Shore”. Nơi đây có địa hình thấp hơn nên vẫn còn lớp nước mặt dày 10-20cm đủ để tạo hiệu ứng phản chiếu giống như gương.
- Thông thường các tour ở Uyuni không đến đây vì không tiện đường, do vậy các lái xe thường nói rằng muối đã khô hết rồi. Trên đường đi Alvaro – anh chàng hướng dẫn rất thú vị bảo “bọn mày chọn thời gian chuẩn đấy, có thể chứng kiến đủ sắc thái của cánh đồng muối, khô có, Incahuasi có, nước có. Nhiều người phải đến đây 2 lần mới đi đủ đấy”. Tất nhiên rồi, chúng tao travel “smart” chứ không travel “nát” mà.
- Salar de Uyuni là một trong những địa điểm ngắm dải Ngân hà đẹp nhất trên thế giới, bởi không bị ô nhiễm ánh sáng. Trời trong và khô nhưng đầy nguy hiểm vào ban đêm nếu bị mất phương hướng giữa “sa mạc” muối khi nhiệt độ có thể đạt đến -9 độ C. Điều tuyệt vời nhất là mặt nước phản chiếu bầu trời, một cảnh tượng hiếm có ở bất cứ nơi nào khác. Tiếc là mình đến đây trước rằm 5 ngày nên bị ánh trăng hơi sáng làm mất cảnh Ngân hà hoàn hảo. Nếu có dịp quay trở lại, nhất định sẽ chọn ngày trăng non để không bỏ lỡ trải nghiệm tuyệt vời này.
Ngày 4: Uyuni, các hồ đa màu sắc, làng Huayllajara
- 8 giờ sáng khởi hành từ Uyuni qua thị trấn San Cristobal, nơi 100% nam giới là công nhân mỏ cho một công ty Nhật Bản. Công ty này đã di dời toàn bộ thị trấn, kể cả nhà thờ, sang vị trí khác để có thể khai thác mỏ.
- Tiếp tục hành trình đến các hồ có màu sắc đa dạng, được tạo nên bởi các khoáng chất hoặc tảo, nơi sinh sống của rất nhiều hồng hạc. Bọn mình đã đi các hồ Canapa, Hedionda, Chiarkota, Honda, Ramadita, vùng địa nhiệt Sol de Manana.
- Mặc dù hoang mạc ở đây khô cằn, nhưng loài động vật lại không thiếu, mình đã gặp được nhiều loài như: Lạc đà Vicuna, Llama, Alpaca; Thỏ núi đá; Ngỗng Andean, một loại ngỗng sống thành đôi giống như thiên nga; Hồng hạc James, Chilean và Andean; Đà điểu; Gà sống hoang dã, chạy rất nhanh và sống ở giữa hoang mạc; Hải âu. Nghe nói còn có cả cáo núi và đại bàng, nhưng mình không có cơ hội gặp gỡ chúng.
- Sau một chuyến đi dài cả ngày, mình đã đến làng Huayllajara để nghỉ đêm. Ở đây không có khách sạn, chỉ có các nhà nghỉ với tiện nghi cơ bản. Dù đã đặt phòng có sưởi và nước nóng, nhưng tiện ích này chỉ được sử dụng đến 9 giờ tối. Nước nóng cũng không thực sự ấm, nhưng may mắn là Jose đã cảnh báo trước và chuẩn bị sẵn túi ngủ cho trường hợp quá lạnh.
- Đêm đó, nhiệt độ xuống tới -13 độ C. Trước khi đi ngủ, mình đã ngồi nói chuyện với vài người ở nhà nghỉ và biết được rằng chỉ vài ngày trước đó, hàng chục thi thể đã được phát hiện ở hoang mạc. Họ đều là những người Venezuela cố gắng vượt biên sang Chile.
- Khách sạn: Lodge in Huayllajara
- Ăn uống: bữa trưa được chuẩn bị trước gồm thịt bò humberger, củ quả luộc, hạt quinoa, ăn tối spaghetti tại tại lodge
Các chủng hồng hạc và động vật khác
Có tổng cộng 6 chủng hồng hạc trên thế giới, trong đó có tới 3 chủng sống trên cao nguyên Bolivia. Bao gồm James hay còn được gọi bằng tên địa phương là “jututu”, Chilean “tokoko” và Andean “chururu”. Tuy cả 3 chủng này khó phân biệt nếu quan sát từ xa, nhưng từ tiếng kêu của chúng thì có thể nhận ra được. “Jututu”, “tokoko”, “chururu” là các âm thanh mỗi chủng hồng hạc phát ra, do đó người địa phương dùng chúng để đặt tên.
- Hồng hạc ở Bolivia không có màu hồng đậm như ở Bahamas, do khác nhau về thức ăn. Hồng hạc được sinh ra không có màu hồng, chỉ có màu xám, trong quá trình trưởng thành, chúng hấp thụ các loại thức ăn chứa canthaxanthin để chuyển sang màu hồng. Hồng hạc sống trên các hồ trên cao nguyên Bolivia, nước và sinh vật trong những hồ này rất độc đối với con người, nhưng với cơ thể của hồng hạc thì không có vấn đề gì.
- Mùa làm tổ của hồng hạc là vào cuối năm. Tại Laguna Colorada, một hồ nước có màu đỏ đậm, có thể tìm thấy hàng ngàn con hồng hạc. Vào mùa đông, số lượng hồng hạc vẫn cư trú trên cao nguyên Bolivia do có nhiều hồ nước nóng được hình thành bởi hệ thống địa nhiệt.
Trên hành trình, bạn có thể gặp nhiều loài động vật bản địa, trong đó loài lạc đà không bướu là nổi bật nhất ở Bolivia với 3 loài:
- Llama: đây là giống lạc đà đã được thuần hoá, được nuôi để lấy lông, thồ hàng và lấy thịt. Mỗi con cung cấp 800-1.100 gram lông.
- Alpaca: tương tự như Llama nhưng nhỏ hơn, do đó không được sử dụng để thồ hàng, nhưng lớp lông rất dày, có thể cho 2,1kg lông. Để phân biệt với Llama, Alpaca có mũi và tai ngắn hơn. Việc nuôi Llama và Alpaca khá đơn giản vì chúng vẫn giữ được tập tính của loài lạc đà không bướu, tự đi tìm thức ăn và nước uống trong bán kính hơn 20km và có thể tự tìm đường về nhà. Tuy nhiên, việc phân biệt giữa các đàn giữa các trang trại cùng làng là khó khăn, do đó chúng thường được đeo vòng cổ và khuyên tai màu sắc để chủ dễ phân biệt.
- Vicuna: đây là giống lạc đà hoang dã nhỏ hơn sống tại cao nguyên Bolivia, được bảo tồn bởi chính phủ. Mỗi con chỉ cung cấp khoảng 200 gram lông, do đó một chiếc khăn len làm từ lông Vicuna bán trên thị trường đen có thể lên tới 400$. Khi đi xuyên qua các hoang mạc ở Bolivia, không hiếm thấy các đàn Vicuna đi lang thang. Chúng rất cảnh giác với mọi hoạt động xung quanh, đàn lớn nhất mình gặp hơn 20 con với một con alpha đầu đàn luôn dè chừng mình từ 40-50m. Cũng có lúc mình gặp đàn nhỏ hơn 5-6 con, có lẽ là một gia đình. Tập tính của đàn này giống như các loài động vật khác sinh sống theo đàn hoang dã, khi di chuyển bao giờ con đực khoẻ nhất cũng đi đầu cách khoảng 20m, một con đực khác sẽ khoá đuôi trong khi các con non và con cái di chuyển giữa đàn.
Ngày 5: Salar de Chalviri, Dali desert, Uyuni, La Paz
- Khi thức dậy sáng, trời vẫn rất lạnh và giá rét ở mức -13 độ C. Mình không dám thử tắm khoáng nóng địa nhiệt, thấy mấy bạn Tây khỏe mà hâm mộ quá. Sau khi ăn sáng, bọn mình tiếp tục hành trình tới Sa mạc Dali, cách làng khoảng 30 phút lái xe.
- Trong lúc chụp ảnh, một sự cố bất ngờ đã xảy ra. Một đoàn 5 xe xuất hiện, trong đó có một người bị AMS nặng và họ không có bình oxy dù đây là trang bị cơ bản phải có trong tour có nói rõ, tất nhiên xe mình có. Khách bị AMS là một phụ nữ châu Âu, bắt buộc phải hạn độ cao càng sớm càng tốt. Nhưng trên xe có 3 khách sẽ tiếp tục đi tới biên giới Chile, thay vì chọn giải pháp cấp cứu, họ lại khăng khăng tiếp tục theo lịch trình. Alvaro nói “Tao biết xe này của công ty nào, muốn hỏi ý kiến mày về việc cho mượn bình oxy. Chỉ mày mới quyết định được”. Mình đồng ý và gom tất cả thuốc, kẹo từ lá coca cho bà kia, hy vọng không có gì xảy ra nữa. Sau việc này, khuyên các bạn đi tour ở Uyuni đừng ham rẻ 10 hay 20$, đề cao an toàn là nhất nhé.
- Đến lúc đi thì muộn 1 tiếng so với kế hoạch ban đầu. Alvaro bảo nếu tiếp tục tới Laguna Verde sẽ muộn về Uyuni. Mình có 2 lựa chọn: đi tiếp theo lịch trình cũ hoặc đi đường khác tới một Laguna ẩn. Tất nhiên là mình chọn phương án 2, hồ ẩn dưới vực phải đi bộ qua một khe núi mới vào được. Và thật tuyệt vời, cảnh quan thanh bình và đẹp vô cùng.
- Về Uyuni thì Jose đã chuẩn bị sẵn phòng, nước nóng. Ăn tối nhanh rồi ra bến xe bắt Todo Turismo trở về La Paz. Mình rất rất đề xuất Joker Expedition và ông chủ Jose cho hành trình tại Uyuni. Support tận răng cực kỳ chu đáo.
- Khách sạn: Atipax
- Ăn uống: cũng giống hôm trước
Ngày 6: La Paz – Tiwanaku/Pumapunku – La Paz
- Xe về La Paz lúc 5 giờ sáng, mất 15 phút để đến khách sạn Patio de Piedra và chuẩn bị cho chuyến đi đến Tiwanaku, trung tâm tôn giáo cổ xưa nhất của Nam Mỹ.
- Mình đặt tour trên toursbylocals, hướng dẫn viên nam tên Fabian. Sau khi trao đổi qua email, Fabian nhận ra mình có đam mê về lịch sử và khảo cổ nên đã đề nghị mời giáo sư Javier đi cùng. Đây là người dẫn đầu đoàn khảo cổ năm 2008 ở Tiwanaku và Pumapunku.
- Sau khi thăm Tiwanaku, Fabian và Xavier đã đưa mình đến trung tâm El Alto để trải nghiệm các hoạt động sinh hoạt ở đây trước khi trở về khách sạn.
- Khách sạn: Patio de Piedra
- Ăn uống: Trưa, bọn mình ăn tại một nhà hàng địa phương gần Tiwanaku và thử món thịt Llama. Cách chế biến không ngon bằng ở Cusco, Peru. Buổi tối, ăn ở Banais, một nhà hàng nổi tiếng gần nhà thờ San Francisco với các món thịt Llama steal, Anticucho.
Tiwanaku
- Khi đến Bolivia, nhiều người sẽ đi đến hồ Titicaca với truyền thuyết rằng đây là nơi sinh ra nền văn minh Inca. Đúng là từ thời cổ đại, Titicaca đã trở thành nơi phát triển tôn giáo của cả Nam Mỹ, mà sau đó người Inca đã hấp thụ. Tiwanaku là một di tích nằm giữa La Paz và Titicaca, mới là nơi phát triển nó thành trung tâm tôn giáo của Nam Mỹ gần 1000 năm trước văn minh Inca. Tiwanaku không phải là một nền văn minh độc lập mà nó là nơi tập trung của các dân tộc Nam Mỹ dưới sự lãnh đạo của các tăng lữ thờ phụng Viracocha (thần kiến tạo ra vạn vật) và Pachamama (thần đất mẹ). Trong thời kỳ đỉnh cao của mình, Tiwanaku có tới 10.000 dân với nhiều sắc tộc khác nhau nhưng chung một tôn giáo. Tầng lớp cao nhất ở Tiwanaku là các tăng lữ, sau đó là quý tộc và thợ đá. Hàng năm, các tăng lữ đi khắp Nam Mỹ truyền bá tôn giáo và các dân tộc khác hành hương đến đây mang theo nhiều lễ vật.
- Di tích Tiwanaku nằm ở Bolivia, là nơi chứa đựng Kim tự tháp Akapana (kiến trúc đầu tiên ở Nam Mỹ), đền thờ Kalasasaya (đền thờ duy nhất có một nửa chìm dưới mặt đất) để thờ thần đất mẹ, với cây cột đá Pachamama lớn nhất và cổ xưa nhất trong lịch sử. Nổi bật nhất trong di tích là Cánh cổng Mặt trời (Gateway of the Sun) được cho là mô tả lịch thiên văn của người cổ đại và là một phần của một công trình bí ẩn chưa được giải đáp. Nhiều truyền thuyết cho rằng đây là cánh cổng dẫn tới một không gian khác.
- Khi đến thăm Tiwanaku và di tích Pumapunku bên cạnh, ta có thể thấy sự tinh xảo trong việc chế tác đá xây dựng, ví dụ như các khung cửa thẳng tuyệt đối và các mối ghép đá khít đến nỗi không thể đút được một tờ giấy vào giữa. Tuy nhiên, thời gian và những người tín đồ đã tàn phá những công trình ở đây tới mức không thể khôi phục được. Trong 30 năm cuối cùng của nền văn minh Tiwanaku, xảy ra 2 lần nhật thực toàn phần khiến những tín đồ mông muội sợ hãi và mất niềm tin vào các tăng lữ. Họ đã đập phá Tiwanaku và di tản khắp Nam Mỹ.
Ngày 7: La Paz – Mexico
- Ngày cuối cùng, mình ghé thăm các bảo tàng ở La Paz.
- Bảo tàng Dân tộc học MUSEF là nơi tìm hiểu về lịch sử, tự nhiên và văn hóa của Bolivia. Chủ nhật, bảo tàng chỉ mở đến 13:30, vì không để nên mình chỉ có 2 tiếng ở đây.
- Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia là một bảo tàng nghệ thuật quốc gia được đặt trong một công trình hơn 300 năm. Vào ngày mình ghé thăm, có một triển lãm nhiếp ảnh đương đại có chủ đề Mama Plastic.
- Bảo tàng Lá Coca, một bảo tàng tư nhân trưng bày lịch sử và các thông tin về lá coca. Tại đây, được thử kẹo làm từ lá coca nguyên chất, “phê” hơn kẹo bán ngoài chợ nhiều nha.
- Dự định là buổi chiều tối sẽ đến El Alto để xem đấu vật nữ Cholitas Wrestling nhưng không kịp. Sau khi dành cả ngày tham quan các bảo tàng, bọn mình ra sân bay để tiếp tục sang Mexico.
- Khách sạn: Patio de Piedra
- Ăn uống: Pollos Copacabana
Lời kết
Sau chuyến đi, theo kinh nghiệm của mình, để khám phá đầy đủ những địa điểm đặc trưng nhất của Bolivia, bạn nên dành từ 8 đến 10 ngày. Nếu muốn đi thêm vùng Amazon, thì cần phải dành từ 11 đến 13 ngày. Nhìn chung, tất cả các chi phí ở Bolivia khá rẻ, cảnh quan thì hoang sơ nhưng rất đậm văn hóa. Phù hợp với những người ưu khám phá, trải nghiệm văn hóa, lịch sử…
Nguồn: Hoàng Thanh Tùng. Mọi vấn đề về bản quyền vui lòng liên hệ minhna@bankervn.com
